Uyku hem zihinsel aktivitemizin sağlıklı bir şekilde devam etmesi hem de fiziksel gücümüzün korunması için hayati öneme sahiptir. Uyku sırasında yaşanan sorunlar hem psikolojik hem de nörolojik sorunlardan kaynaklanabilir. Uyku apnesi gibi solunum bozuklukları da uykunun kalitesini düşürebilir. Üstelik hayatı riske atabilir. Bu nedenle uyku bozukluklarının mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Uykunun düzenlenmesi kimi zaman sadece yaşam tarzında bazı değişikliklerle kimi zaman da ilaçlarla bazense solunum cihazları ile mümkündür. Uyku bozuklukları tedavisinin planlanması için öncelikle altta yatan nedenlerin net bir şekilde ortaya konması gerekir. Uyku bozuklukları, genellikle nörolojinin alanına girer. Bu nedenle uyku sorunları yaşayan kişilerin zaman kaybetmeden nöroloji alanında uzman bir doktora görünmesi tavsiye edilir.
Uyku Bozuklukları Nelerdir?
Bugüne kadar tanılanmış 85’in üzerinde uyku hastalığı vardır. Uyku sırasında nefesin kesilmesi, kasların istemsiz hareket etmesi, uykuya dalamama, aşırı uykululuk ya da hiç uyuyamama en sık rastlanan uyku sorunlarındandır. Bu sorunlar geçici olabileceği gibi uzun da sürebilir. Eğer kişi uykusunu alamazsa, gündüz uykulukları artarak iş yaşamında sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Uykusuzluğun yarattığı dikkatsizlik, kazalara neden olabilir. Tam tersine aşırı uyuma hâli de iş ve sosyal yaşamı olumsuz etkiler. Bu nedenle sorun ne olursa olsun, uyku probleminin altında yatan nedenlerin araştırılması gerekir. Yaygın görülen uyku bozuklukları;
- Insomnia (Uykusuzluk, uykuya dalma ve sürdürme güçlüğü)
- Gündüz aşırı uyku hâli
- Huzursuz bacak sendromu
- Uykuda solunum bozukluğu (Uyku apnesi)
- Uykuda yürüme (Parasomnia)
Diş sıkma (Bruksizm) olarak sıralanabilir. Ancak bunların dışında, nadir görülen birçok uyku sorunu bulunmaktadır.Uyku Solunum
Bozukluğu (Uyku Apnesi) Nedir?
Uyku apnesi, en sık görülen ve en tehlikeli uyku bozukluklarından biridir. Uyku apnesi, kısaca; kişinin uyku sırasında nefessiz kalması olarak tanımlanabilir. En belirgin özelliği alçalıp, yükselen; yüksek sesli horlamadır. Horlama sırasında boğaz daralır. Solunum yavaşlar. Uyku apnesi yaşayan kişilerde boğaz aşırı şekilde daralır ve kapanır. Bu nedenle hasta saniyelerle sınırlı olmak üzere nefessiz kalabilir. Ancak bu süre uzun olursa ölüm riski söz konusu olur. Bu nedenle uyku apnesinin tanı ve tedavisi oldukça önemlidir. Uyku sırasında sık tekrarlayan, tıkayıcı apne sendromu “obstrüktif uyku apne sendromu” olarak da bilinmektedir.
Obstrüktif apne sendromu tedavi edilebilir bir uyku bozukluğudur. Tedavisinde en etkili yöntem; maske ile uygulanan solunum cihazları ile uygulanan basınç tedavisidir. Maske; kapanma eğiliminde olan soluk borusunu, basınç yardımı ile açık tutar. Böylece sağlıklı nefes alışverişi sağlanır. Ancak anatomik olarak maske tedavisine uygun olmayan kişilerde cerrahi de tercih edilebilir. Günümüzde cerrahi ve solunum cihazı tedavisine bir alternatif de ağız içine yerleştirilen, özel aparatlardır. Kişinin genel sağlık durumu ve konforu değerlendirilerek, bu tedavi yöntemlerinden birine karar verilebilir.
Gündüz Aşırı Uykululuk Neden Olur?
Gündüz aşırı uyuma isteği; tüm gün devam eden uyuma isteği, sersemlik ve yorgunluk olarak kendini gösterebilir. Ya da kişinin olmadık yerlerde, aniden uyumasına neden olabilir. Gündüz uykululuk hâli hem psikolojik hem de nörolojik kaynaklı birçok soruna işaret eder. Nedenlerin açık şekilde bilinmesi için psikolojik ve fiziksel sağlık bir arada değerlendirilmelidir. Tedavinin de bu yönde planlanması gerekir.
Günümüzde, gündüz aşırı uyuma isteği “narkolepsi” ile de ilişkilendirilmektedir. En karakteristik semptomu gündüz aşırı uyuma isteği olan narkolepsi; beyinde salgılanan bazı hormonların düşüklüğüne de işaret eder. Bu nedenle gündüz aşırı uyku hâli de hafife alınmaması gereken bir durumdur.
Insomnia (Uykusuzluk) Nedir?
Insomnia hem gündüz hem de gece uykuya dalmada güçlük, uzun saatler uykusuz kalma olarak bilinen bir uyku bozukluğudur. Insomnianın nedenleri hem çevresel koşullar hem de aşırı alkol, sigara vb. uyarıcıların tüketilmesi olabilir. Insomnia uzun sürdüğünde kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür ve birçok hastalığın tetikleyicisi olabilir. Bu nedenle mutlaka tedavi edilmesi gerekir.
Uyku Bozukluğu Tedavisi
Yukarıda sıraladığımız uyku problemleri dışında, birçok farklı uyku sorunu yaşanabilir. Uykuda konuşma ya da jet-lag (uyku düzeninin bozulması) gibi sorunlar genelde tedaviye gerek olmayan uyku sorunlarıdır. Zaman zaman herkes yaşayabilir. Ancak ciddi uyku problemleri hem kişinin kendisini hem de birlikte uyuduğu kişiyi rahatsız eder. İlaçlar, yaşam tarzında değişiklikler, gerekli durumlarda cerrahi gibi birçok tedavi bu sürece dahil olabilir. Bu nedenle uyku bozukluğunda doğru tedavi planlanmadan önce, mutlaka doğru teşhis konulmalıdır.
Uyku bozukluğu tedavisi hakkında tüm sorularınız için kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz.